یادداشتی از غلامعلی حداد عادل؛
بعضی جنبه های مثبت تجربه تلخ كرونا
به گزارش جاوید شو رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اعتقاد دارد شیوع كرونا دركنار سختی ها و تلخی های بسیاری كه دارد، جنبه ها و نكات مثبتی هم داشته است.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ: غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی در ایام انتشار كرونا و گسترده شدن قرنطینه های خانگی یادداشتی نوشته و آنرا در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است. وی در این یادداشت به ذكر نكات مثبتی كه كرونا باعث بروز و ظهورشان شده، پرداخته است؛ همچون حضور باردیگر روحیه همدلی و اتحاد بین مردم ایران كه در سال های جنگ تحمیلی خویش را نشان داده بود و یا عزت نفس و رفتار متمدانه مردمی كه مانند برخی كشورهای اروپایی یا آمریكا، به فروشگاه ها و مراكز خرید اقلام حیاتی زندگی هجوم نبردند. این پژوهشگر می گوید زمستانِ كرونا خواهد گذشت، اما روسیاهی به زغال تا ابد باقی خواهد ماند. موارد دیگری كه حدادعادل در یادداشت خود به آنها اشاره كرده، همچون روحیه ایثار و فداكاری پرستاران، كادر پزشكی و فعالان امور بهداشت و درمان كشور در این روزهاست. او اعتقاد دارد ملّت ایران در ایام درگیری با ویروس كرونا، تصویر بسیار زیبایی از خود ترسیم كرد كه بعد از غلبه بر این ویروس، تا ده ها سال، عظمت و شكوه آن در خاطر و خاطره ها باقی خواهد ماند. وی همینطور می گوید ایران پسا كرونا، می تواند ایران بهتری باشد. مشروح متن یادداشت حداد عادل در ادامه می آید: باسمه تعالی بیشتر از یك ماه است كه كشور ما گرفتار ویروس كرونا شده و براثر آن تعدادی از هموطنانمان جان خویش را از دست داده و جمع بیشتری به بیماری كووید ۱۹ مبتلا شده اند. البته این بیماری یك بلای عالمگیر است كه همه كشورهای جهان را گرفتار كرده است. كرونا نه تنها در جامعه ایران همه چیز و همه كس را تحت تاثیر قرار داده است كه چرخ های حركت را در همه جهان متوقّف ساخته و مردم را در خانه ها محبوس كرده است. در هفته های اخیر، هم مردم و هم مسؤلان روزهای سختی تجربه كرده اند. بد نیست در كنار جنبه های منفی و تلخ و غم انگیز – كه كم هم نیست – به بعضی ازجنبه های مثبت این تجربه كم نظیر و فراگیر اجتماعی اشاره ای نماییم. با بروز و شیوع ویروس كرونا، یك مرتبه دیگر، حسّ نوع دوستی و كمك به دیگران در مردم ایران قوّت گرفت و وضعی شبیه سال های سخت جنگ تحمیلی به وجود آمد. در آن سال ها، همه دل ها و ذهن ها و دست ها متوجّه جنگ و جبهه بود. پیرزن فقیری در عمق یك روستای دورافتاده چند عدد تخم مرغ برای جبهه هدیه می كرد و خانم های خانه دار دور هم جمع می شدند و برای رزمندگان لباس می دوختند. دانش آموزان برای جبهه در قلّك های خود پول جمع می كردند و به رزمندگان نامه می نوشتند و اصناف و اقشار مختلف مردم، هركدام به صورتی، وظیفه ای برعهده می گرفتند و البته مهم تر و برتر از همه كار كسانی بود كه بعنوان بسیجی و سپاهی و ارتشی به جبهه می رفتند و می جنگیدند و شهید و مجروح می شدند و از دین و وطن و انقلاب دفاع می كردند. حالا باردیگر همان حال وهوا به شكل دیگری در عموم مردم زنده و تكرار شده است. صاحبان صنایع خط تولید خویش را درجهت تأمین نیازهای درمانی و بهداشتی فعّال كرده اند. یكی ماسك تولید می كند و دیگری مواد ضدعفونی كننده می سازد و باز مثل سال های جبهه خانم های خانه دار دركنار هم چرخ های خیّاطی را به كار انداخته اند و ماسك و لباس مخصوص پزشكان و پرستاران می دوزند. جوانان بسیجی و طلّاب جوان حوزه های علمیه، داوطلبانه، هم در ضدعفونی كردن محلات شهر و مراكز حضور مردم فعالیت دارند و هم در بیمارستان ها به پرستاران كمك می كنند و، با استقبال از خطر ابتلای كرونا، كارهای سخت برعهده می گیرند. نیروهای مسلّح همه امكانات خویش را به كمك دولت آورده اند و به سرعت بیمارستان ها و نقاهتگاه های بزرگ برپا كرده اند. معلّمان آموزش و پرورش و استادان دانشگاه ها همّت كرده اند و در فضای مجازی درس به دانش آموزان و دانشجویان می دهند و رفع اشكال می كنند. وقفه مهمّی در تولید كالاهای اساسی مورد نیاز مردم ایجاد نشده و مواد غذایی در فروشگاه ها مثل شرایط عادی دردسترس مردم است. مردم ایران هم درمقایسه با مردم بعضی كشورهای دیگر اخلاق و ادب و فرهنگ ذاتی خویش را نشان داده اند. غیر از بعضی موارد اندك و استثنایی، هجوم غارت مانندی به فروشگاه ها كه سبب ایجاد نگرانی از كمبود كالاهای اساسی شود دیده نشده و صحنه های تأسف آوری كه در بعضی كشورهای اروپایی و آمریكا در كشمكش بر سرِ تصاحب اقلام بهداشتی دیده می شود، در ایران به وجود نیامده است. مردم ایران شخصیت والای اصیل خویش را به بهترین وجه حفظ نموده و به معرض نمایش گذاشته اند. اما از همه صحنه ها احترام برانگیزتر و افتخارآمیزتر تلاش پزشكان و پرستاران و كاركنان و مدیران بیمارستان ها و مراكز درمانی و بهداشتی است. این گروه از ملّت ایران در هفته های آخر سال ۹۸ و اوایل سال ۹۹ تصویری از خود در ذهنِ هموطنان خود ترسیم كردند كه شباهت زیادی با تصویر فداكاری ها و جان فشانی های رزمندگان سال های دفاع مقدّس دارد. پزشكان و پرستاران و دیگرهمكارانشان از جان مایه گذاشته اند و تابحال ده ها نفر از آنها كه هركدامشان برای كشور در حكم یك سرمایه علمی پرارزش بوده اند، جان خویش را با حضور بر بالین بیماران فدا كرده اند. عموم آنها روزها و هفته ها از بیمارستان به خانه نرفته اند و فرزندان خویش را ندیده اند و استراحت را بر خود حرام كرده اند تا از گسترش این بیماری مرگبار جلوگیری نمایند. وزیر بهداشت و درمان و همكاران وی هم در این پیكار سخت، امتحان خوبی دادند و بر احترام خود افزودند. مردم هم به نیروهای فعّال در امر سلامت به چشم همان رزمندگان و ایثارگران خطّ مقدّم جبهه ها نگاه كردند و همان نمادهای مقدّس دفاع مقدّس را برای آنها به كار بردند و رهبر انقلاب هم جانباختگانشان را شهید خدمت دانستند. در یك كلام باید بگوییم پزشكان و پرستاران و درمانگران جایگاهی بس ارجمند در دل مردم پیدا كردند و همه فهمیدند كه این عزیزان چگونه در روز خطر جان خویش را سپر بلای هموطنان خود می كنند. همینطور معلوم شد كه دانشكده های پزشكی كشور ما چه نیروهای شایسته ای تربیت كرده اند و فضاها و امكانات و تجهیزات و داروهای ساخت داخل تا چه اندازه كارساز بوده است. خلاصه ملّت ایران یك مرتبه دیگر «یك ملّت بودنِ» خود را، بعنوان یك واحد بزرگ دارای هویت اجتماعی مسئولیت پذیر، احساس كرد و یك مرتبه دیگر «من» ها، «ما» شدند. ایرانی مسلمان ارزش های اخلاقی را نشان داد و از هر گوشه ای دستی برای كمك به دیگران دراز شد و باردیگر خاطرات همدلی های شیرین دوران انقلاب و سال های جنگ تحمیلی و پشتیبانی پشت جبهه از جبهه تكرار شد. در فضای مجازی و رسانه ای هم هر كس برای آنكه روزهای سختِ در خانه ماندن برای مردم آسان تر شود كاری كرد و كمكی كرد. یكی برای سرگرم كردن بچه ها در خانه داستان گفت و دیگری ورزش ها و بازی های خانگی طراحی و پیشنهاد كرد. یكی تلاش كرد دل مردم را شاد كند و بسیاری كوشیدند تا در فضای مجازی راه ورسم در امان ماندن از بیماری كرونا را به مردم بیاموزند. مردم ایران، كه «خانواده» همواره در نظرشان بااهمیت و مقدّس بوده است، در این روزها با ماندن در خانه طعم شیرین زندگی در كنار هم و زیر یك سقف را بهتر و بیشتر از گذشته احساس كردند و تجربه تازه ای از زندگی خانوادگی به دست آوردند. از آنجائیكه كسب وكارها تعطیل شده بود، شماری از صاحبان مغازه ها و منازل اجاره ها را به مستأجران بخشیدند و اعلام نمودند تا وقتی كه شرایط غیرعادی برقرار باشد اجاره ای دریافت نخواهند كرد. خیلی از مردم هم كه توانایی مالی داشتند و همینطور هزاران مؤسسه خیریه در سرتاسر كشور تلاش كردند با كمك مالی به مردمی كه درآمدهای خویش را از دست داده بودند كمك كنند. دولت هم، كه شاید ابتدا كمی دیر جنبید، در دریافت اقساط و تعهّدات مالی مردم، تسهیلات زیادی ایجاد كرد. خلاصه اینكه ملّت ایران در این واقعه تصویر بسیار زیبایی از خود ترسیم كرد كه بی شك بعد از غلبه بر این ویروس، تا ده ها سال، عظمت و شكوه آن در خاطر و خاطره ایرانی ها باقی خواهد ماند. البته در یكی دو مورد هم پس از بسته شدن درهای اماكن مقدّس مذهبی، جمع اندكی از مردم واكنشی در مخالفت با این اقدام انجام دادند كه صحیح نبود و جا دارد مخصوصاً مبلّغان مذهبی با صدمه شناسی این واكنش ها مشخص كنند كه چگونه باید در آینده این ضعف و نقص جبران شود. یكی دیگر از واقعیت های انكارناپذیر این تجربه تلخ روی آوردنِ بیشتر به دعا و نیایش و توجّه به درگاه الهی و توسّل به اولیای خداست. همگان ناگهان دریافتند كه چگونه علم و تمدّن بشری، با همه عرض و طولش، دربرابر ویروس نامرئی كوچكی، ناتوان می ماند و چرخ های اقتصاد و صنعت جهان از حركت باز می ماند و دست ها به علامت تسلیم و در عین حال به نشانه نیایش و ستایش قدرت لایزال الهی بالا می رود. انسان تا به ضعف خود، آگاهی پیدا نكند از مركب غرور پیاده نمی گردد و دلش به سمت قدرتی برتر از قدرت های مادّی كشیده نمی گردد. اما در این هفته های كرونایی، كه هم مردم و هم مسؤلان جمهوری اسلامی ایران گرفتار بلای كرونا بودند، خیلی از رسانه های غربی و دولت های غربی هم شرارت و شیطنت كردند و ماهیت پلید ضدانسانی و ضدایرانی خویش را نشان دادند. آنها از انتشار كرونا در ایران خوشحال شدند و خیال می كردند كشوری كه سال هاست آنرا تحت سخت ترین تحریم ها قرار داده اند، دربرابر این بیماری از پا در می آید و جامعه و دولت و ملّت گرفتار هرج ومرج و ازهم گسیختگی خواهد شد و اعتراض و آشوب پدید خواهد آمد. به همین جهت، از هیچ تهمت و دروغی خودداری نكردند. هر كاه ی را كوه كردند و كوه را اصلاً ندیدند. هیچ اقدام مثبتی را گزارش نكردند و یكسره تلاش كردند تا به مردم بگویند جمهوری اسلامی ایران حكومتی ناكارآمد است و دلسوز مردم نیست و حقیقت را از مردم پنهان می كند. البته این تبلیغات منفی و جوسازی ها عمدتاً در روزهایی صورت گرفت كه هنوز موج كرونا به اروپا و آمریكا نرسیده بود، تا معلوم شود در كشورهای غربی چه اتفاقی خواهد افتاد و موفقیت تحریم كنندگان ایران دربرابر كرونا چگونه خواهد بود. بهرحال، ملّت ایران، در این تجربه كرونایی، هم خویش را بهتر شناخت و هم دشمنان خود را؛ و این درس تاریخی عبرت آموز یكی از جنبه های مثبت این تجربه بود. مسلّماً زمستانِ كرونا خواهد گذشت، اما روسیاهی به زغال تا ابد باقی خواهد ماند. امید این است كه به لطف الهی و تلاش همگان و به مدد نیروی ایمان و اخلاق نهفته در باطن یكایك مردم و كوشش بی وقفه مسؤلان و متخصّصان درمانی و بهداشتی و همه و همه، ملّت ایران كرونا را شكست دهد و بار دیگر زندگی با همه حركت و بركت خود در ایران از سر گرفته شود و نگرانی از كرونا جای خویش را به احساس پیروزی در جنگ با كرونا بدهد؛ چنان كه امید است این بلیّه از سر همه مردم جهان كوتاه شود. ما، یعنی ملّت ایران، ان شاء الله كرونا را شكست خواهیم داد و دستاورد ماندگار ما از این پیروزی این خواهد شد كه اگر با هم باشیم می توانیم با عبور از بحران های بزرگ بر مشكلات و سختی ها غلبه نماییم. شكست كرونا شعار «ما می توانیم» را به محك خواهد زد. ایرانِ پساكرونا می تواند ازحیث جنبه های معنوی و فرهنگی و اجتماعی و مسئولیت پذیری و مدیریتی و همدلی، ایران بهتری باشد. غلامعلی حدّاد عادل پنج فروردین ۹۹
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب