مطالعه ای بر روی موش ها نشان داد
تاثیر عصاره مریم گلی خاردار بر افسردگی و اضطراب
جاوید شو: یافته های یک مطالعه بر روی موش های آزمایشگاهی نشان داد که تزریق گیاه مریم گلی خاردار می تواند اثرات ضد افسردگی و ضد اضطرابی در موش ها داشته باشد، البته جهت استفاده از نتایج این مطالعه در انسان نیاز به مطالعات بیشتری است.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، افسردگی و اضطراب بعنوان اختلالاتی مزمن، شایع و ناتوان کننده، همچون بیماریهای مهم در سیستم سلامت جهانی هستند و بررسی ها نشان داده که درصد شیوع این اختلالات در کشورهای درحال توسعه، بمراتب بیشتر از کشورهای توسعه یافته است.
با وجود اینکه انواع متنوعی از داروها برای درمان اضطراب و افسردگی در دسترس هستند، اما به دلایلی مثل عوارض جانبی و ترس از وابستگی به داروهای شیمیایی، همچنان بهبودی کامل اتفاق نمی افتد. بنا بر این پژوهشگران به دنبال داروهایی کارآمدتر برای درمان این اختلالات هستند و در این بین توجه ویژه ای به داروهای گیاهی صورت گرفته است.
یکی از گیاهانی که در طب سنتی به اثرات درمانی آن اشاره شده، گیاه مریم گلی است و تاثیرات آرام بخش، خواب آور، اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی، ضد تشنج و... تعدادی از گونه های این گیاه تایید شده است.
با توجه به اینکه مطالعه ای درباب اثرات ضد افسردگی و ضد اضطرابی گیاه مریم گلی خاردار انجام نشده؛ پژوهشگران دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در یک مطالعه تاثیر این عصاره این گیاه را بر موش های آزمایشگاهی بررسی کردند. همین طور اثرات آن با داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی مقایسه شد.
پژوهشگران بعد از جمع آوری گیاه مریم گلی خاردار، از آنها عصاره گیری کردند و عصاره هایی با غلظت های ۱۲.۵، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم برای تزریق به حیوانات آماده شد. همین طور برای مقایسه تاثیر عصاره گیاهی با داروهای متداول، داروهای فلوکستین و ایمی پرامین بعنوان داروهای افسردگی و دیازپام بعنوان داروی اضطراب آماده شد.
برای بررسی اثرات ضد افسردگی در موش ها از آزمون «شنای اجباری» و «آویزان کردن موش از دم» و جهت بررسی رفتارهای ضد اضطرابی از آزمون «زمینه باز» و آزمون «ماز مرتفع به علاوه ای شکل» استفاده شد.
آزمون شنای اجباری؛ یکی از پرکاربردترین مدلهای رفتاری در جوندگان جهت بررسی اثرات ضد افسردگی داروها و ترکیبات جدید است. در این روش؛ موش در یک سیلندر شفاف به قطر ۱۵ سانتی متر که تا ارتفاع ۳۵ سانتی متر از آب با دمای ۲۲ تا ۲۵ در جه سانتی گراد، پر شده است قرار می گیرد. به صورتی که پای موش به کف استوانه برخورد نکند. در این روش مدت زمان بی حرکتی و عدم شنای حیوان در طول شش دقیقه اندازه گیری می شود.
در آزمون معلق ماندن از دم؛ حیوان را از ارتفاع ۳۳ سانتی متری بصورت معلق آویزان کرده و پژوهشگران زمان بی حرکتی حیوان در طول شش دقیقه محاسبه می کنند.
برای انجام آزمون زمینه باز، پژوهشگران از یک جعبه چوبی جهت بررسی کارهای کاوشگرانه حیوان استفاده می نمایند. موش به مدت پنج دقیقه در مرکز جعبه قرار می گیرد و مدت زمان حضور در ناحیه مرکزی دستگاه نیز تعداد بلند شدن موش روی دو پای عقبی که نشانه ای از رفتار جستجوگرانه جوندگان است، اندازه گیری می شود.
برای بررسی فعالیت و رفتارهای در رابطه با اضطراب موش ها، از آزمون ماز مرتفع به علاوه ای شکل استفاده می شود. این دستگاه دارای دو راهروی با انتهای باز و دو راهرو با انتهای بسته است و این راهروها مقابل یکدیگر قرار دارند. ارتفاع این دستگاه ۴۰ سانتی متری از سطح زمین است. موش ها به مدت پنج دقیقه در مرکز دستگاه قرار می گیرند و در طول این مدت، رفتارهای موش شامل تعداد ورود به بازوهای باز و بسته و مدت زمان سپری شده در بازوهای باز و بسته محاسبه می شود.
پژوهشگران بعد از تزریق عصاره گیاهی به حیوانات و انجام آزمایش های مورد نظر، داده های به دست آمده را با بهره گیری از روش های آماری مورد بررسی قرار دادند.
بررسی های انجام شده حاکی از آنست که دو داروی فلوکستین و ایمی پرامین که بعنوان داروهای متداول افسردگی هستند، مدت زمان بی حرکتی موش ها را در دو آزمون شنای الزامی و معلق ماندن از دم، کم می کنند. در این مطالعه مشخص شده که عصاره های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم گیاه مریم گلی خاردار نیز مدت زمان بی حرکتی موش ها را این دو آزمایش می کاهد.
در این مطالعه عنوان شد که عصاره ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم گیاه مریم گلی خاردار، فعالیت اکتشافی و جستجوگرانه موش ها را در آزمون زمینه باز کم می کند. البته تاثیر این عصاره گیاهی در مقایسه با داروی ضد اضطرابی دیازوام کم تر بود. همین طور دوز ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم این عصاره سبب افزایش مدت زمان حضور موش ها در ناحیه مرکزی دستگاه ماز بعلاوه ای شکل مرتفع شد و این نشان دهنده اثرات شبه ضد اضطرابی گیاه است.
در این مطالعه برای نخستین بار اثرات شبه ضد افسردگی و شبه ضد اضطرابی عصاره متانولی گیاه مریم گلی خاردار اثبات شد؛ ولی با این وجود جهت استفاده بالینی از این گیاه نیاز به پژوهش های بیشتری است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ برای جداسازی ترکیبات فعال و مکانیسم عملکرد دقیق ضد اضطراب و ضد افسردگی این گیاه، پژوهش های بیشتری باید صورت گیرد.
در انجام این تحقیق زهرا کوزه گر، فاطمه یوسف بیک، بهرام سلطانی تهرانی و آزاده متولیان؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی گیلان مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه خرداد ماه سال جاری بصورت مقاله علمی با عنوان «بررسی اثرات شبه ضدافسردگی و شبه ضداضطرابی عصاره متانولی گیاه مریم گلی خاردار (Salvia spinosa) در موش سوری» در فصل نامه کومش، انتشار یافته است.
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب