آیا افزایش قیمت آب، مصرف آن در کشاورزی را بهینه می کند؟
جاوید شو: به گزارش جاوید شو، پژوهشگران علوم کشاورزی کشور، در یک تحقیق جدید نشان داده اند که صرف افزایش قیمت آب و فشار به کشاورزان از این طریق، نمی تواند راهکار مناسبی برای بهبود کارایی این نهاده باارزش در کشاورزی باشد و بایستی توانایی های فنی را در این خصوص افزایش داد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، آب بعنوان کمیاب ترین نهاده در تولید محصولات کشاورزی، نه تنها محدودکننده فعالیتهای در ارتباط با این بخش، بلکه محدودکننده دیگر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی هم محسوب می شود. با افزایش جمعیت و توسعه در ابعاد مختلف و بالا رفتن سطح استانداردهای زندگی، تأمین نیازهای آبی بخش های مختلف با محدودیت های زیادی روبه رو می شود. با عنایت به اینکه نهاده آب نقش مهمی در تولید محصولات کشاورزی دارد، بهره برداری بهینه و استفاده کاراتر از آن، هم می تواند به افزایش درآمد در قسمت کشاورزی منجر شود و هم در رفع محدودیت های این منبع باارزش، مؤثر باشد.
بنا بر نظر متخصصان، مدیریت اقتصادی واحدهای کشاورزی، عامل بسیار مهمی در افزایش عملکرد و کاهش هزینه ها و نهاده های کشاورزی است. در مناطق خشک و نیمه خشک مانند بیشتر جاهای ایران، مهم ترین مساله در مدیریت آب که نهاده محدودکننده توسعه بخش کشاورزی است، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آن است. ازآنجایی که میزان عرضه اقتصادی آب همیشه محدود بوده و میزان تقاضای آن هم با افزایش جمعیت درحال بیشترشدن است، برنامه ریزی در استفاده بهینه از آب اهمیت ویژه ای دارد. با کمیاب تر شدن آب در مناطق مختلف ایران، لزوم استفاده از روش های کاراتر از راهکارهای کنونی، برای تخصیص و بهره برداری از منابع آب، بالا رفته است.
پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این رابطه، یک مطالعه پژوهشی را انجام داده اند که در آن، تاثیر قیمت گذاری آب بر مصرف آن در محصولات زراعی ایران بررسی شده است.
در این تحقیق، داده های سالانه مورد نیاز پژوهش طی دوره زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ از سایت وزارت جهاد کشاورزی جمع آوری شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند و بدین منظور از مفهومی به نام قیمت سایه ای آب و تابع تقاضای آن استفاده شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین کارآیی آب آبیاری در زیربخش زراعت طی دوره مورد بررسی برابر با حدودا ۸۳ درصد بوده است. همینطور نتایج تخمین تابع تقاضای آب آبیاری هم نشان داد که تقاضای آب آبیاری در زیربخش زراعت، کشش ناپذیر و به میزان ۰.۱۶ است.
بنا بر نظر سمیه شیرزادی لسکوکلایه، استادیار و محقق گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دو تن دیگر از همکارانش، «بر اساس نتایج پژوهش ما، افزایش قیمت آب آبیاری در زیربخش زراعت تاثیر چندانی بر کاهش تقاضا و مصرف آب در این زیربخش نخواهد داشت و کاهش مصرف آب آبیاری در زیربخش زراعت از راه بهبود کارایی فنی آب میسر خواهد بود».
آنها افزوده اند: «با توجه به این یافته ها، پیشنهاد می شود سیاست گذاران با عرضه تسهیلات و مشوق، شرایط مناسبی را برای کشاورزان جهت پذیرش و اجرای تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم آب بر و اعمال سیستم های کم آبیاری در اراضی لحاظ کنند».
این نتایج که در نشریه «اقتصاد کشاورزی» متعلق به انجمن اقتصاد کشاورزی ایران انتشار یافته اند، ضرورت توجه و اهمیت بیشتر به مساله کارایی آب و تلاش در زمینه ارتقا و بهبود کارایی آب آبیاری در قسمت زراعت را به جای صرفاً افزایش قیمت آن برای کشاورزان نشان می دهند.
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب