یك پژوهشگر حوزه سلول های بنیادی:
موانعی که ۲۰ سال پیش در مقابل دکتر آشتیانی بود، امروز هم مقابل پژوهشگران است
جاوید شو: به گزارش جاوید شو، خراسان رضوی یک پژوهشگر حوزه سلول های بنیادی با اعلان اینکه اگر موانع نبود، دکتر آشتیانی می توانست به موفقیت های بسیار بیشتری برسد، اظهار داشت: متاسفانه موانعی که 20 سال پیش جلوی روی دکتر آشتیانی بود، امروز هم پیش روی پژوهشگران قرار دارد.
دکتر احمدرضا بهرامی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به فرا رسیدن سالروز درگذشت دکتر سعید کاظمی آشتیانی، دانشمند بزرگ حوزه سلول های بنیادی و موسس پژوهشگاه رویان، اظهار داشت: مرحوم آشتیانی فردی استثنائی نبود و خیلی از افراد جامعه اگر اراده کنند، می توانند مانند او اثربخش باشند. یکی از خاصیت های اصلی مرحوم آشتیانی، همین اراده بالایش بود. او یک جریان بزرگ علمی را در کشور ایجاد کرد. همه می دانیم جریان سازی چه کار بزرگی است.
وی با اعلان اینکه دکتر آشتیانی کار در زمینه دانش برای آینده را انتخاب نموده بود، عنوان کرد: آن زمان کار در زمینه سلول های بنیادی و تاسیس موسسه ای در رابطه با آن، ریسک بزرگی بود برای اینکه از جانب بسیاری مطرح می شد که حالا کشور ما نیازی به سرمایه گذاری روی این دانش ندارد. دکتر آشتیانی بینشی داشت که به او برای کار روی دانشی که در آینده اهمیت پیدا می کند، انگیزه می داد.
عضو هیات علمی گروه زیست شناسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: خاصیت سوم دکتر آشتیانی شناخت دقیق او نسبت به شرایط بود. در کشوری که مشکلات مردم از جنس مشکلات روزمره است، پژوهشگری که می خواهد در سطح وسیع روی حوزه ای مانند سلول های بنیادی و تاسیس موسسه ای برای آن کار کند، باید بررسی کند آیا می تواند این جریان را شروع کند. دکتر آشتیانی معتقد بود برای کار روی دانش آینده، باید مردم دار بود؛ شاخصه ای که مرحوم آشتیانی آنرا داشت و شخصیتی کاریزماتیک بود.
بهرامی یا بیان این که دکتر آشتیانی فردی امیدوار بود، افزود: در آن شرایط، شروع آن جریان بزرگ علمی با سختی های بسیاری همراه بود. دکتر آشتیانی هم امیدوار بود و هم به بقیه امیدواری می داد. ضمن این که از شخصیت ریسک پذیر مرحوم آشتیانی نیز نباید غافل شد. بزرگترین ریسک برای پژوهشگران، ریسک حیثیتی است و مسائل مالی در درجه دوم اهمیت دارد. این که کسی که ذره ذره آبروی علمی برای خود جمع کرده، جرات کند و وارد کار در شاخه ای جدید از علم شود، ریسکی است که هر کسی انجام نمی دهد.
وی با اشاره به این که ایجاد یک جریان علمی دارای سه فاز تاسیس، تثبیت و بهره برداری است، اضافه کرد: مجموع خصایصی که دکتر آشتیانی داشت، موجب شد هیچ شکی در تاسیس و تثبیت یک جریان بزرگ علمی به خود راه ندهد. کسی که می خواهد یک جریان را بعد از تاسیس، تثبیت کند، باید کوشش های بسیاری داشته باشد؛ از قدرت مذاکره خود استفاده نماید و در جذب سرمایه موفق باشد. دکتر آشتیانی توانست در هر ۲ فاز تاسیس و تثبیت پژوهشگاه رویان و پژوهش روی سلول های بنیادی موفق عمل کند اما نتوانست زمانی که این جریان علمی به بهره برداری می رسد را ببیند. با اینحال حالا وجود چنین پژوهشگاهی در کشور موجب افتخار است.
این پژوهشگر حوزه سلول های بنیادی اظهار داشت: امیدواری و مقاومت در هر شرایطی از مهم ترین درس هایی است که می توان از مرحوم آشتیانی آموخت. بعد از درگذشت دکتر آشتیانی این نگرانی وجود داشت که این جریان علمی مختل شود اما به کمک کادری که مرحوم آشیانی ساخته بود، این جریان به مسیر خود ادامه داد و تبدیل به باقیات الصالحات خوبی برای آن مرحوم شد.
گلایه مندی های دکتر آشتیانی از عدم وجود حمایت های لازم
بهرامی با اعلان اینکه دکتر آشتیانی در جلسات بیش از این که صحبت کند، شنونده بود، اظهار داشت: در نخستین جلسه مشترکی که با هم شرکت کرده بودیم، من اصلا ایشان را نشناختم. در دومین جلسه ای که با هم حضور داشتیم، به من پیشنهاد همکاری داد و اینطور بود که ما با هم آشنا شدیم. دکتر آشتیانی هیچوقت در ظاهر از مشکلات گله نمی کرد و همیشه با امیدواری سخن می گفت اما در جمع های خصوصی از نبود حمایت های لازم و درک اهمیت کار از طرف نهادهای مربوطه گلایه مند بود.
وی افزود: وقتی امور بصورت سیستماتیک حرکت نمی کند، باید با ابتکارات شخصی مشکلات را حل کرد. قسمتی از انرژی دکتر آشتیانی هم در این بخش صرف می شد. اگر حمایت های لازم انجام می شد، مرحوم آشتیانی می توانست موفقیت های بسیار بیشتری را رقم بزند. تمام نخبگان کشور ما اگر در وضعیت مناسب قرار گیرند، می توانند از خیلی از افراد شاخص در جهان هم موفق تر شوند؛ پس پیدا کردن کسانی مانند مرحوم آشتیانی و هموار کردن مسیر برای آنان، باید برای حاکمیت یک دغدغه ملی باشد که من تصور می کنم هم اکنون اینطور نیست.
اگر موانع نبود، دکتر آشتیانی می توانست به موفقیت های بسیار بیشتری برسد
این پژوهشگر حوزه سلول های بنیادی با اعلان اینکه بیشترین رنج مدیران علمی مانند مرحوم آشتیانی این است که درک نمی شوند، اظهار داشت: پس بیشترین وقت و انرژی شان صرف متقاعدسازی افراد متوسط و پایین تر از خودشان می شود و اگر نتوانند در مقابل این رویه های نادرست مقاومت کنند، ناامید می شوند و دست از تلاش برمی دارند. تصمیم سازان کشور باید نخبگان را درک و سیاست ها را در امتداد شکوفا شدن این افراد وضع کنند. من معتقدم دکتر آشتیانی شکوفا نشد. او می توانست به موفقیت های بسیار بیشتری برسد.
بهرامی افزود: در هر کشوری برای رسیدن به موفقیت، باید اولا حاکمیت از پژوهش های علمی پشتیبانی کند و موانع سر راه پژوهشگران را بردارد. دوم خود دانشمندان هم باید نسبت به ایده پردازی اهتمام داشته باشند و سوم باید پشتیبانی مالی از مراکز علمی به خوبی صورت گیرد که البته این مورد بیشتر به اراده بخش خصوصی بازمی گردد.
معاون سابق پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: مورد اول و سوم در کشور ما لنگ می زند. تصمیم سازان و تصمیم گیران ما از اهمیت سرمایه گذاری برای تبدیل علم به ثروت درک درستی ندارند؛ پس ما حتی در قانون گذاری هم برای پشتیبانی حقوقی و معنوی از پژوهشگران مشکل داریم. بخش خصوصی هم که همان رویه های سنتی را در پیش گرفته و درک درستی از سرمایه گذاری برای آینده ندارد. پس کسانی مانند دکتر کاظمی آشتیانی باید یک تنه با تمام موانع بجنگند.
عضو هیات علمی گروه زیست شناسی دانشگاه فردوسی مشهد اشاره کرد: مشکل هم تنها از سیستم آموزشی کشور ناشی نمی شود چونکه می بینیم فارغ التحصیلان دانشگاه های ما که در همین سیستم آموزشی تحصیل کرده اند، به خارج مهاجرت می کنند و موفق می شوند؛ در صورتیکه اینجا به سبب موانعی که وجود دارد، آنچنان که باید نمی توانند شکوفا شوند. بدین سبب مشکل اصلی این است که نهادهایی که باید از نخبگان و پژوهشگران حمایت های لازم را به عمل بیاورند و موانع را مرتفع کنند، به این وظیفه به درستی عمل نمی کنند.
ظرفیت های رویان آنطور که باید به بهره برداری نرسیده است
بهرامی با اعلان اینکه تا کنون برای بهره برداری از ظرفیت هایی که توسط پژوهشگاه رویان ایجاد شده، موانع بسیاری وجود داشته است، اظهار داشت: در کشور ما بین ظرفیت های موجود و سیاست های بهره برداری از آن یک سکته بزرگ وجود دارد. پس جریان علمی عظیمی که مرحوم آشتیانی شروع کرد، با وجود کوشش های بزرگ پژوهشگران رویان، آنطور که باید به بهره برداری نرسید.
این پژوهشگر حوزه سلول های بنیادی بیان کرد: متاسفانه هنوز این فرهنگ در کشور ما ایجاد نشده که برای علم آینده برنامه ریزی و ظرفیت هایی که می تواند دراین زمینه فعالیت کند را پیدا نماییم چونکه هنوز نگاه ما به مسائل مبتنی بر روزمرگی است و به دانشگاه ها به چشم کلینیک نگاه می نماییم که تنها باید مشکلات حال حاضر کشور را به سرعت حل کنند.
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب