نقدی بر طبقه زباله گرد جامعه
جاوید شو: به گزارش جاوید شو، دو زن که با ترتیب زمانی و با تعلیقی ساده در دو کیسه یا گونی پلاستیکی بزرگ سکنی گزیده اند و قشر فرودستی را بازتولید می کنند؛ نمایش «بازی بیکلام۲» نقدی سیاسی بر طبقه زباله گرد کنونی جامعه است.
الهام ایروانی بازیگر و کارگردان نمایش «بازی بیکلام۲» با همراهی بازیگرانه سونیا اسماعیلی در نقوش زنان فرودستی، بر صحنه این روزهای تماشاخانه مولوی در سالن کوچک ظاهر شده اند و با بازی بدنی و سبکبال خود، پویایی، تکرار و فروماندگی طبقه خانه به دوش را بشکلی واضح و مبرهن به معرض نمایش گذاشته اند.
از اهمیت این قطعات کوتاه نمایشی میتوان تا آنجا سراغ کرد که پیتر بروک کارگردان فقید بریتانیایی هم در سال ۲۰۰۸ میلادی آنها را در سالن تئاتر «یانگ ویک» شهر لندن به روی صحنه برد.
طراحی صحنه مینیمال که از مشخصه های متون نمایشی ساموئل بکت شهیر، نمایشنامه نویس و کارگردان ایرلندی تئاتر است همانقدر ساده و بی تکلف نشان داده است که عاری بودن صحنه از دیالوگ و بیان؛ تا نگاه تماشاگران تماشاخانه مولوی معطوف به بدنمندی دو بازیگر زن صحنه از ابتدا تا پایان باقی بماند.
«بکت» در این نمایش بر نقش پیشینی که حافظه بدنی در وجود انسان دارد تاکید می کند
دو زن که با ترتیب زمانی و با تعلیقی ساده در دو کیسه یا گونی پلاستیکی بزرگ سکنی گزیده اند و قشر فرودستی را بازتولید می کنند، از منظر لایه اجتماعی شخصیت ها، نقدی سیاسی بر طبقه زباله گرد کنونی جامعه هستند. نگاهی که نویسنده ایرلندی مذکور چند دهه قبل با وضعیتی مشابه در اروپای شمالی برای تولید تئاتر از این طبقه مضمحل جامعه دوران خود داشته است. موضوعی که نه تنها نگاهی محلی نیست؛ بلکه انتخابی جهان شمول بشمار می رود که با گذشت دست کم نیم قرن از آن نگاه، کماکان و با شکلی رادیکال تر میتوان در جای جای جهان امروز مشاهده کرد.
کیسه های پلاستیکی شاید نمادی از رحم مادر باشد. در این صورت درون کیسه بدیلی از نیستیِ قبل از تولد و بعد از مرگ است. در حد فاصلی که میان این دو عدم هست، هر شخص بارِ هستی و سنگینی وجود دیگری را بر دوش می کشد. به همین ترتیب، سیخ را میتوان استعاره ای از انگیزه های زندگی برای بقا دانست. همین انگیزه هاست که کنش های خودکار را پدید می آورد و به تدریج به عادت درونی تبدیل شان می کند. این رفتارهای کلیشه ای با وجود جسمانی ما گره می خورند. باآنکه امکان دارد افراد مختلف این مراسم تکراری را با شکل، سرعت و دقت کمابیش متفاوتی انجام دهند. ولی این مسأله در نتیجه نهایی کار تفاوت چندانی ایجاد نمی کند.
نمایش «بازی بیکلام۲»، عکاس: عرفان آقایی «بکت» در این نمایش بر نقش پیشینی که حافظه بدنی در وجود انسان دارد تاکید می کند. حافظه بدنی عادت های کنشی روزمره را در بیرون از سطح آگاهی سامان می دهد.
«بازی بیکلام۲» که به موازات قطعه «بازی بیکلام۱» بکت است در مجموع نکاتی را برای ما روشن می کند؛ اینکه «بکت» انسان پوچ گرایی نیست. آن مفسران و منتقدانی که بعد از انتشار و اجرای «در انتظار گودو» تئاتر او را پوچ گرا دانستند از ابعاد بدنی این آثار غفلت کرده اند. بدن انسان در این دو نمایش جایگاه محوری و بامعنایی دارد؛ «بکت» در این آثار، با حذف خیلی از عوامل فرهنگی-تاریخی و اجتماعی، بستری بی پیرایه و عریان پدید می آورد و در این بستر، روایتی کمینه گرا و بنیادی از وجود انسانی عرضه می دهد تا هر دو وجه ابژگی و سوژگی بدن و همینطور حافظه بدنی به شکل برجسته ای رؤیت پذیر شوند.
از این رو در این آثار، بدن انسان در مفهوم پدیدارشناختی آن اعتبار و منزلت زیستی پیدا می کند. این قطعه نمایشی به خوبی نشان داده است که تئاتر غیاب بکت چه نگاه هویت بخشی به جوهره نورولوژیک احساس دارد و آنرا همچون عمیق ترین لایه ی خویشتن و منبع مقاومت انسان در مقابل شداید و زخم های تحمیلی به تصویر می کشد.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب