هادی خانیكی:
سیاست گذاری های فرهنگی از ایجاد حافظه تاریخی دور مانده است
جاوید شو: هادی خانیكی اظهار داشت: معمولا سیاست گذاری های فرهنگی ما از ایجاد یك حافظه تاریخی دور بوده است؛ در صورتیكه برای هر شكلی از توسعه برخورداری از حافظه و تعلق خاطر اهمیت فراوانی دارد.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در نشست هم اندیشی دانشوران فرهنگ و هویت با سوژه لزوم پرداختن به سویه های هویتی مشهد در پژوهشكده ثامن مشهد اظهار نمود: در مقابل این موضع گیری، گاهی این سوال مطرح می شود كه آیا تقویت هویت می تواند به بروز ستیز و اختلاف منجر شود؟ بنظر می رسد هویت های باز و متكثر كه مبتنی بر گفت و گو شكل می گیرد، می تواند از یك سو زمینه تعلق خاطر به گذشته و از دیگر سو شرایط زندگی در وضع كنونی را فراهم آورد. در واقع این گفت و گو است كه تفاوت را بجای تخاصم نشانده و تفاوت را به رسمیت می شناسد. از این طریق گفت و گو پذیرش دیگری متفاوت را فرصتی برای معنا كردن هویت خود می داند.
وی با اشاره به اینكه در كشور ما نسل ها جای طبقات اجتماعی را گرفته، بر اهمیت تحولات نسلی در ایران اصرار كرد و اظهار داشت: یك سوی شكل گیری و تقویت هویت به اقدامات و فعالیت های شهرداری، سازمان میراث فرهنگی و... بازمی گردد. سوی دیگر آن به مردم و مخاطبان ارتباط دارد. در واقع باید راهی برای فهمیدن اینكه چهار عنصر هویتی یعنی بناها، مفاخر، آیین ها و رویدادها چطور می توانند در مشهد جنبه هویتی پیدا كند تا به سرمایه نمادین تبدیل گردد، پیدا كرد.
این استاد علوم ارتباطات با اشاره به اینكه نباید از یاد برد ما با جامعه ای روبه رو هستیم كه با تغییرات پردامنه اجتماعی و فرهنگی مواجه می باشد، اشاره كرد: سیاست گذاری یك مساله و مخاطبان مساله ای دیگر است. هم اكنون در جامعه ایران فردگرایی و منفعت گرایی در مقایسه با گذشته بیشتر شده است؛ بدین جهت باید دید چطور سودمندی جنبه های هویتی برای جامعه مشهدی و غیرمشهدی می تواند نمایان شود. باید كوشش كرد تا راهی برای ترجمه هم راستای هویت با فردگرایی و منفعت گرایی پیدا كرد. در این صورت از طرف مخاطبان از این هویت استقبال خواهد شد. علاوه بر این لازم نیست تنها از دانشمندان علوم انسانی برای تقویت هویت استفاده گردد. فعالان صنعتی، مدیران، اقتصاددانان و... نیز باید در مورد هویت مشهد سخن گویند.
خانیكی اشاره كرد: یكی از مسائل ما در برخورد با هویت این است كه خیلی از سخنان و تاییدات ما در مورد یك هویت از منظر دانش اقتصاد بی اهمیت است. بدین سبب و به همین جهت لازم است هویت را از منظر توسعه نگریست و این مساله را ارزیابی كرد كه هویت تا چه حد می تواند برای حل مسائل اقتصادی مفید فایده باشد. مساله دیگر نگاه نوستالژیك به هویت است. باید در جهت استخراج زمینه های دیالوگ پذیر هویت كوشش كرد تا از این طریق گفت و گو بین ما و نسل های بعد صورت گیرد.
وی اشاره كرد: لازم است بن مایه های هویت مشهد شناسایی شود. قسمتی از این هویت ناشی از سرشت قدسی مشهد و بخشی دیگر ناشی از سرشت ملی آن است كه هر كدام سهمی در هویت آن خواهد داشت. در دوره معاصر بین فرایندهای هویت ساز ناپیوستگی به وجود آمده و از طرف دیگر سیاست های تقویت حافظه نیز ضعف دارد. نبود نهادهای منتقل كننده هویت نیز یكی دیگر از مشكلات كنونی است.
خانیكی بر لزوم بازگشایی پرونده سویه های هویتی مشهد اصرار كرد و اضافه كرد: باید پیشنهاداتی كه در این عرصه مطرح شده را استخراج كرد و عناوین مورد نظر برای پرداخته شدن به هویت مشهد را مجزا كرد. باید از یك نقطه مشخص كار را آغاز نماییم. طرح این مسائل در چارچوب بحث ها و میزگردها می تواند به تدوین برنامه برای شهر مشهد كمك نماید.
این استاد علوم ارتباطات در بخش دیگری از این نشست با ارائه تعریفی از هویت، آنرا معنابخش زندگی دانست و اظهار داشت: هویت از انواع مختلفی مانند هویت های جنسی، دینی، زبانی و... تشكیل شده كه اثری دوگانه بر جامعه دارد. از یك سو تقویت تعلقات خاطر در جامعه نیازمند هویت است و از طرف دیگر تقویت هویت می تواند به بروز جنبه های اختلافی بین افراد منجر شود.
خانیكی با اشاره به اینكه مهم ترین خاصیت اثرگذار بر هویت در جامعه امروزی، شبكه ای شدن جامعه است، اشاره كرد: امروز ساختار فنی ارتباطات خودگزین تغییر پیدا كرده و بجای ارتباطات جمعی كه در آن یك پیام به صورت انبوه منتقل می شود، قرار گرفته و به همین جهت است كه هویت سیال و شكننده شكل گرفته است.
این استاد علوم ارتباطات اشاره كرد: باید توجه داشت امروز هویت یك مقوله ذاتی نیست بلكه یك برساخت اجتماعی است. در حقیقت هر لحظه در دنیای امروز هویت در حال ساخته شدن است. بر طبق نظریات مانوئل كاستلز در شرایط كنونی سه نوع هویت اجتماعی شكل می گیرد كه یك نوع آن هویت مشروعیت بخش است و بر طبق خود مشروع و مطلق ایجاد می شود. حال همین نوع هویت، با اجتماعی شدن شبكه های اجتماعی به چالش كشیده شده و هویت مقاومت در مقابل آن شكل می گیرد. هویتی كه ضمن عدم پذیرش دیگری، آنرا به شكل رادیكال و خصومت آمیز رد می كند. گاهی هم همین هویت به یك هویت خشن تبدیل می شود كه معمولا تك پاره و یك بعدی است.
وی افزود: در این بین هویت سومی هم وجود دارد كه از آن بعنوان هویت منعطف یاد می شود و بر طبق پذیرش تفاوت ها و ایجاد ارتباط تعاملی ایجاد می شود.
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب