گزارشی از كارآزمایی های بالینی صورت گرفته در ایران؛
از تأثیر داروهای شیمیایی و طب سوزنی گرفته تا شیرین بیان و شیر الاغ بر كرونا!
به گزارش جاوید شو تأثیر داروهای مختلفی همچون هیدروکسی کلرکین، فاویرپیراویر و برم هگزین هیدروکلراید بر بیماران مبتلا به کرونا و نقش پررنگ طب سنتی از طب سوزنی، شیرین بیان، شیر الاغ و زنجبیل بخشی از کارآزمایی های بالینی در ارتباط با کووید-19 را می سازند که در وبسایت مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت شده اند، اما مرکز ثبت کارآزمایی بالینی کجاست و در دوران انتشار کرونا محل ثبت چه طرح هایی بوده است؟
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران از سال ۱۳۸۷ شروع به کار کرده است. این مرکز مسئولیت ثبت مطالعات بالینی را بر مبنای استانداردهای سازمان بهداشت جهانی برعهده دارد.
بنا بر آن چه در نامه معاون وقت تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت به معاونان پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی در سال ۱۳۹۳ آمده است، بر مبنای دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، کلیه کارآزمایی های بالینی که بر روی انسان ها و به صورت آینده نگر انجام می شود و یک مداخله در رابطه با سلامت دارد و یا نتایج در رابطه با سلامت را اندازه گیری می کنند باید پیش از شروع بیمارگیری در یکی از مراکز ثبت کارآزمایی بالینی مورد تایید سازمان بهداشت جهانی ثبت شوند.
ثبت اطلاعات در ارتباط با کارآزمایی های بالینی فقط به مطالعاتی که پژوهشگران ایرانی انجام می دهند، محدود نمی گردد. مطالعات چندمرکزی که در کشورهای مختلف همچون ایران نمونه گیری می کنند و مطالعه خویش را در یک مرکز مور تایید سازمان بهداشت جهانی ثبت کرده اند، بایستی باردیگر مطالعه خویش را در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت کنند.
اما آیا هر محققی می تواند برای هر مطالعه ای کارآزمایی بالینی تعریف و داده های آنرا در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی وارد کند؟ معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام نموده است شرط لازم برای ثبت مطالعات کارآزمایی بالینی در مرکز IRCT، دریافت تاییدیه اخلاقی از یک کمیته اخلاق در پژوهش معتبر و مورد تایید دبیرخانه کمیته ملی اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی مستقر در وزارت بهداشت است.
کووید-۱۹ و طرح هایی که به مطالعات بالینی رسیدند
با شیوع کووید-۱۹ در کشور، طرح های پژوهشی کوچک و بزرگ زیادی با محوریت جلوگیری از کرونا و درمان آن در دستور کار محققان قرار گرفت. در فروردین ماه سالجاری، معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام نمود حدود ۸۳۰ طرح تحقیقاتی با مبحث ویروس کرونا در دانشگاه های علوم پزشکی در حال انجام می باشد. در همان زمان گفته شد با عنایت به نوپدید بودن کووید-۱۹ شرایط ویژه ای برای رعایت موارد اخلاقی در طرح های پژوهشی بوجود آمده و روالی اضطراری جهت بررسی طرح های پژوهشی ایجاد و از محققان خواسته شده با عنایت به شرایط جامعه، نتایج غیرقطعی را رسانه ای نکنند.
از میان صدها طرح تحقیقاتی در ارتباط با کرونا، با کلیدواژه کووید-۱۹، ۳۱۳ کارآزمایی بالینی در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت شده است. این مطالعات بالینی در دسته بندی های مختلفی همچون تأثیر یک داروی خاص بر علایم بیماران دارای کووید-۱۹ یا اثر مکمل درمانی و حتی بررسی آثار برخی مواد غذایی مشخص بر درمان بیماران دارای کرونا ثبت شده اند.
نگاهی گذرا بر فهرست این کارآزمایی های بالینی نشان داده است مطالعات در ارتباط با طب سنتی هم سهم قابل توجهی از کارآزمایی های بالینی در ارتباط با کرونا دارند. "مقایسه اثربخشی درمان استاندارد با درمان استاندارد توام با عصاره شیرین بیان در بهبود علایم تنفسی و میزان بقاء بیماران مبتلا به کووید ۱۹" یکی از این مطالعات است که بیمارگیری آن ۴ فروردین ماه شروع شد و در اردیبهشت ماه به پایان رسید اما مقرر است یک سال پس از انجام مطالعه امکان دسترسی به داده ها و مستندات طرح فراهم گردد.
یکی دیگر از کارآزمایی های بالینی ثبت شده به جلوگیری از مبتلا شدن به کرونا مربوط است. در این مطالعه دوسو کور اثربخشی برم هگزین هیدروکلراید در جلوگیری از بیماری COVID-۱۹بررسی شده است. آخر مورد انتظار بیمارگیری این مطالعه، ۳۰ شهریور ماه ذکر شده است. در این طرح گروه مداخله قرص برم هگزین ۸ میلی گرمی را هر ۸ ساعت به مدت ۱۴ روز دریافت کرده اند.
بررسی تأثیر سلول های بنیادی مزانشیمی در درمان بیماران مبتلا به پنومونی ناشی از ویروس کووید-۱۹ هم یکی دیگر از طرح های ثبت شده در سایت مرکز کارآزمایی بالینی ایران است. در این مطالعه، دندان جدا شده ی شرکت کنندگان که مبتلا به کووید-۱۹ هستند به آزمایشگاه آورده می شود. بعد از جداسازی پالپ دندان، مورد هضم آنزیمی قرار گرفته و کشت داده می شود. بعد از آنکه سلول ها به حدنصاب کافی رسیدند ۴۰ میلیون سلول در خلال یک نوبت به صورت داخل وریدی به بیمار تزریق می شوند. بیماران به طور همزمان داروهای رایج را دریافت می کنند. بر مبنای اعلام مسؤلان ثبت این مطالعه، افراد متقاضی مستندات این طرح تحقیقاتی، تنها مجازند از اطلاعاتی که در دسترس آنها قرار می گیرد صرفاً در کارهای بالینی بهره برده و نبایستی این اطلاعات را انتشار دهند.
علاوه بر تأثیر داروهای مختلف شیمیایی و سنتی بر پیشگیری یا درمان کرونا، طرح هایی در مورد مداخلات روانی برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ هم در این مرکز ثبت شده است. یکی از این طرح ها، بررسی تاثیر رنگ آمیزی ماندالا بر اضطراب بیماران مبتلا به کووید-۱۹ است. در این مطالعه، گروه مداخله که به کووید-۱۹ دچارند، پیش از شروع مداخله پرسشنامه اضطراب حالت – صفت اسپیلبرگر را تکمیل می کنند و سپس پس از شش جلسه متوالی رنگ آمیزی ماندالا به صورت روزانه وهر جلسه به مدت ۳۰دقیقه باردیگر پرسشنامه اضطراب حالت – صفت اسپیلبرگر تکمیل و اضطراب آنها اندازه گیری می شود.
علاوه بر موارد ذکر شده، بخش دیگری از مطالعات ثبت شده به اثر واکسن ها بر کرونا اختصاص دارد. به جز یکی از این طرح ها که به واکسن کرونای شرکت شفافارمد مربوط است بقیه ی آنها اثر محافظتی واکسن های مختلف همچون پولیو و ب.ث. ژ را بررسی می کند.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، طی ماه های گذشته و بعد از شیوع کووید-19 در ارتباط با راه های درمان و جلوگیری از کرونا نظریات گوناگونی عنوان شد که در موارد مختلف این نظریات سبب ایجاد حاشیه های مختلفی در کشور شد و بعضی از آنها بارها از جانب مسؤلان رد شده و یا حتی در ارتباط با آنها هشدارهای گوناگونی داده شد. از جانب مسؤلان کمیته اخلاق در پژوهش های پزشکی هم در این زمان این گونه تاکید شد که هر کدام از پژوهشگران کشور در هر کدام از دانشگاه ها اگر پیش از کسب مجوز سازمان غذا و دارو ادعای کشف دارو یا واکسن کنند، مرتکب تخلف پژوهشی شده اند و کمیته های اخلاق در پژوهش دانشگاه ها موظفند به این تخلفات رسیدگی کنند چونکه گاهی در مرحله آزمایشگاهی می بینیم ماده ای اثربخشی دارد اما ورود چنین ماده ای پس از مراحل آزمایشگاهی و پیمودن کارآزمایی های بالینی به جامعه، به مجوز نهاد رگولاتوری نیاز دارد.
به گفته دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت اصولا ساخت یک دارو یا واکسن، یک فاز پژوهشی دارد که توسط دانشمندان، پزشکان و محققان مختلف انجام می شود تا به مرحله ای برسد که بعنوان یک دارو یا واکسن وارد بازار شود. نکته ی بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد این است که هر کشوری یک نهادی دارد که پژوهش ها، داده ها و اطلاعات را بررسی می کند.
احسان شمسی کوشکی اضافه کرد: هنگامی که کسی ادعا می کند دارویی را ساخته یا واکسنی را کشف کرده، این نهاد که به آن رگولاتور می گویند، این ادعا را بررسی می کند و سپس این نهاد به دارو یا واکسن مجوز می دهد. در ایران، این نهاد، سازمان غذا و دارو است که بخشی از وزارت بهداشت و در واقع بخشی از حاکمیت است که از حقوق مردم دفاع می کند. این نهاد وظیفه دارد از عرضه ی دارو یا واکسنی که ایمنی بخشی آن تایید نشده است جلوگیری کند.
تمام ادعاهایی که تابحال در مورد داروی کرونا بیان شده است به جز داروهایی که از سازمان غذا و دارو مجوز گرفته باشند، ادعاهایی اثبات نشده هستند و امکان دارد ذهن مردم را از مسیر اصلی منحرف کند. با این ادعاها امکان دارد مردم فرض کنند در اثر مصرف یک ماده در مقابل کرونا ایمن شده اند. فرقی هم ندارد که ماده گیاهی باشد یا شیمیایی، سنتی باشد یا غیر سنتی.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب