نسخه جدید مجموعه اشعار تبری نیما منتشر گردید
جاوید شو: نسخه جدید و اصلاح شده دفتر روجا شامل مجموعه اشعار تبری نیما به مراقبت و تصحیح فرزند شاعر بلندآوازه مازندرانی با اضافه شدن دوبیتی های تازه یافته از نیما یوشیج و رفع ابهامات و اشکالات موجود در نسخه های پیشین رونمایی گردید.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایرنا، انتشارات رشدیه در تازه ترین آثارش دو کتاب «روجا» و «مجموعه یادداشت های روزانه نیما یوشیج» را با انجام برخی اصلاحات بر مبنای دست نوشته های نیما زیر نظر شراگیم یوشیج به بازار کتاب عرضه نمود که این دو کتاب شامگاه پنجشنبه ۲۶ خرداد به همت بنیاد مازندران پژوهی انوشه و خانه هنرمندان ساری با حضور برخی از اهالی فرهنگ و هنر در سینمخا کانون ساری رونمایی شدند.
مجموعه اشعار تبری نیما که با نام دفتر «روجا» منتشر گردید ۱۴۴ صفحه دارد که در آن ۴۶۶ دوبیتی تبری از نیما به چاپ رسیده است.
در بخشی از مقدمه این کتاب که به قلم شراگیم یوشیج فرزند نیما و دارنده حق چاپ آثار او انتشار یافته نوشته شده است: «دیوان روجا در سال ۱۳۶۴ در غیاب من مغلوط و مغشوش با برگردانی بد و آوانگاری نادرست در مجموعه اشعار نیما یوشیج توسط انتشارات نگاه چاپ و منتشر گردید و باعث اعتراض اهالی مازندران گردید و به دنبال آن بهانه ای شد برای سودجویی افراد دیگر به دنبال چاپ های مکرر و نادرست دیگر. در چاپ پیش رو بر مبنای دست نوشته هایی که در اختیار داشتم، تلاش شده تا نسخه ای کامل و صحیح از این میراث پرارزش در اختیار دوستداران نیما قرار گیرد. علاوه بر اشعار طبری که پیش از این انتشار یافته، در بین دست نوشته ها، اشعار تازه ای وجود داشت که استنساخ شد و برای اولین بار در این مجموعه ها آمده است. اعراب گذاری ها و اسلوب نوشتار و همینطور تمام توضیحات و شرح معانی که در پای هر شعر آمده، همه بر پایه دست نوشته و از آن ِ نیماست...
... کسانی که در مورد زبان طبری تحقیق کرده یا خود از نزدیک با گویش های متفاوت در مازندران آشنایند، به خوبی می دانند که آوانگاری واژگان این زبان نزد ساکنان کوه و دشت بیش و کم متفاوت می باشد و مثلاً آن چه در بارفروش به شکلی ادا می شود، در نور و کجور نوعی دیگر. ازاین رو تلاش شده تا میراث طبری نیما به دقت به همان اسلوب و اعراب نوشتار ضبط و ثبت گردد. در همین راستا بازنویسی و آوانگاری این اثر با همکاری عادل جهان آرای و مانی سولده انجام گرفت و آرش انجم روز در شناسایی برخی نقاط و مکان های محلی یاری رساند. امید است نسل امروز حافظ میراث پرارزش نیما باشد.»
اصالت نسخه جدید روجا
عادل جهان آرای نویسنده کتاب «۵۰۰ روز با نیما» که در بازنویسی و آوانگاری دفتر اصلاح شده روجا با شراگیم یوشیج همکاری کرد درباره این دفتر از اشعار تبری نیما به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با عنایت به اینکه مجموعه تازه انتشار یافته تحت مراقبت و با حساسیت و وسواس ادبی بالای آقای شراگیم یوشیج تهیه شده طبیعتا نسبت به چند دفتر قبلی کامل تر و نزدیک تر به اصلِ تبری سروده های نیما است.
وی اضافه کرد: برای انتشار این مجموعه حدود ۴۸۰ دوبیتی از نیما بازخوانی شد که بعضی از این دوبیتی ها تا کنون منتشر نشده اند و در نهایت با نظر فرزند ایشان ۴۶۶ دوبیتی در دفتر جدید روجا منتشر گردید.
نیماپژوه و روزنامه نگار مازندرانی تصریح کرد: نکته قابل توجه درباره این نسخه از روجا، تطبیق خیلی از اشعار انتشار یافته با نسخه های دست نویس و اصلی اشعار بود که تحت نظر آقای شراگیم و با همراهی پژوهشگران مختلف انجام شد. این فرایند سبب شده بعضی از ابهامات موجود در اشعار که به علت خوانش نادرست از روی نسخه دست نویس رخ داده بود برطرف شود.
۱۲ دوبیتی بیشتر
در مراسم رونمایی این دو کتاب که به اهتمام خانه هنرمندان ساری و با حضور استاد علی دهباشی سردبیر مجله فرهنگی هنری بخارا و برخی از اهالی فرهنگ و ادب مازندران برگزار شد، چند تن از نیماپژوهان هم دیدگاه های خویش را درباره نسخه جدید روجا و همینطور نیما و جهان بینی او بیان نمودند.
منصور علی اصغری نیماپژوه اهل ساری در این مراسم مختصری از انتشار اشعار تبری نیما را تشریح کرد و اظهار نمود: اشعار تبری ابتدا با تلاش زنده یاد سیروس طاهباز توسط انتشارات نگاه با ۴۵۴ دوبیتی منتشر گردید. بعد آقای محمد عظیمی ۴۵۶ دوبیتی را به چاپ رساند و مجید اسدی هم با همین تعداد روجا را منتشر نمود. اما دوبیتی های نیما توسط زنده یاد سرهنگ علی پاشا اسفندیاری و مجید اسدی از روی دست نوشته های نیما بازخوانی شد که البته حالا معلوم نیست این دست نوشته ها کجاست و دست چه کسی است. برخی از دست نوشته ها هم دست آقای شراگیم است. اما بیشتر آثار معلوم نیست توسط چه کسی نگهداری می شود.
وی اضافه کرد: برای انتشار این مجموعه که تحت نظارت فرزند نیما به چاپ رسید، حدود ۴۸۹ اثر را بازنگری کردیم. اما یک سری از اشعار سه مصراع داشت که با نظر جناب شراگیم از مجموعه خارج شد. در نهایت ۴۶۶ دوبیتی منتشر گردید که ۱۲ اثر بیشتر از چاپ اولیه روجا است.
ویژگی های نسخه جدید روجا
این شاعر و پژوهشگر تصریح کرد: چند نکته در نسخه جدید وجود دارد. یکی اینکه یک سری دوبیتی های جدید اضافه شده است. بنابراین کمی اختلاف دارد با مجموعه های قبلی که توسط آقای عظیمی و آقای اسدی منتشر گردید. این آثار از روی دست نوشته های اصلی نیماست.
علی اصغری اظهار نمود: بعضی ابیات هم ابهام هایی داشتند که در این نسخه رفع ابهام انجام شد. البته در همین نسخه هم ایرادهایی وجود دارد که در فرصتی مناسب پیرامون آنها صحبت خواهیم کرد.
وی افزود: در نسخه پیشین به علت درک نکردن برخی واژه ها، به جای آنها جای خالی گذاشته شده بود. در نسخه طاهباز یک سری واژه ها را نتوانستند از روی دست خط نیما بخوانند و جای واژه را خالی گذاشتند. این موارد هم در این نسخه بر مبنای اسناد موجود و دست نوشته ها اصلاح گردید.
علی اصغری اظهار داشت: کار مهمی که جناب شراگیم در زمینه روجا و اشعار و فرهنگ مازندرانی در دست انجام دارد گردآوری فرهنگ روجاست. در این اثر، واژگان تبری گردآوری شده توسط نیما برای انتشار درحال تدوین است که اثری پرارزش برای فرهنگ مازندران به حساب می آید. امیدواریم این اثر هم با همت فرزند نیما به چاپ برسد که می تواند به شناساندن دفتر روجا و اندیشه های نیما کمک زیادی می کند.
نیاز به عزم همگانی برای معرفی اشعار تبری نیما
بیژن هنری کار پژوهشگر ادبیات و شعر مازندران هم از دیگر سخنرانان این مراسم بود که در بخشی از اظهارات خود اظهار داشت: کتاب روجای نیما اولین بار سال ۱۳۶۴ منتشر گردید و چاپ های مختلف داشت. آقای طاهباز زحمات زیادی برای گردآوری اشعار فارسی و تبری نیما کشید. اما در گردآوری اشعار تبری با عنایت به اینکه در حوزه کار ایشان نبود و شناخت لازم از زبان تبری نداشت باید از همراهی دیگران استفاده می کرد. بنابراین سرهنگ علی پاشا اسفندیاری و اسفندیار اسفندیاری برای انتشار اشعار تبری نیما او را همراهی کردند. اما ترجمه کاملی منتشر نکردند.
وی اضافه کرد: بعدها آقایان محمد عظیمی و مجید اسدی کوشیدند کار را تکمیل کنند. به تازگی هم جلیل قیصری از شاعران خوب شهرستان نور و روح الله مهدی پور عمران مشغول کار هستند و ترجمه نسخه ای از روجا را شروع کردند. البته آقای شراگیم یوشیج اعتقاد دارد بعضی از این واژگان کهن هستند و امکان دارد امروز در منطقه نور به کار نروند. بنابراین اشعار در این کتاب ترجمه نشد. با این وجود به علت حضور جلیل قیصری و احاطه آقای مهدی پور عمران، کاری که در دست اجرا دارند می تواند قابل توجه باشد.
هنری کار از سایر زبان شناسان شاخص استان هم خواست تا به ترجمه و تفسیر اشعار تبری نیما ورود کنند و اظهار داشت: دوستان زبان شناس دیگری هم هستند که می توانند در این حوزه و برای ترجمه اشعار نیما کار کنند. دکتر محمدصالح ذاکری استاد دانشگاه و فضل الله پاکزاد از زبان شناسان مازندرانی و علاقمند به این عرصه ها هستند. یک عزم همگانی می خواهد که روی دیوان روجا کارهای بیشتری صورت گیرد.
این پژوهشگر ادبیات اظهار نمود: نکته مهمی که در دیوان روجا به چشم می خورد نگاه نو نیما در فضای کلاسیک است. از ۱۳۱۸ که آثار تبری نیما کلید خورد تا حالا به نظرم شعری پیشتر از روجا در آثار بومی سرایان ما دیده نمی گردد. نگاه نویی که نیما در شعر بومی مازندران دارد را در آثار شاعران تبری سرای بعد از او نمی توان یافت.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر درباره یادداشت های نیما است. برخی از یادداشت هایی که در مجموعه انتشار یافته به نظرم جهت بررسی جامعه شناسی و مردم شناسی و آنالیز نیما و شخصیت او شاید به کار بیاید و می شد برخی از این ها نباشد. البته در چاپ اخیر مجموعه یادداشت های نیما ظاهرا تعدادی یادداشت و روزنوشت افزوده شد. این را به فال نیک می گیریم و امیدواریم این تعامل های فرهنگی در مازندران بیشتر شود.
چهار اثر جدید از نیما
شراگیم یوشیج تنها فرزند نیما هم که دو کتاب رونمایی شده زیر نظر او گردآوری شده اند، با فرستادن پیامی ویدئویی به این مراسم ضمن قدردانی از همراهان خود در گردآوری نسخه جدید روجا، از در دست انتشار بودن چهار کتاب جدید از نیما بر مبنای دست نوشته های نیما توسط انتشارات رشدیه اطلاع داد و اظهار داشت: از انتشارات رشدیه ناشر آثار نیما یوشیج به مدیریت آقای میثم سالخورد قدردانی می کنم که در انتشار آثار پدرم به یاری من شتافت و با سلیقه ویژه ای تا کنون موفق به چاپ چهار کتاب به شکل برازنده شد.
وی اضافه کرد: با همکاری این انتشارات چهار اثر جدید از نیما در دست انتشار قرار دارد. بخش دوم مجموعه اشعار نیما به سبک قدیم شامل قصیده، غزل، قطعه و اشعار دیگر یکی ذاز این کتاب هاست.
فرزند نیما اظهار نمود: دومین کتاب شامل متونی همچون یادداشت های فنی، حرف های به همسایه، ارزش احساسات، تعریف و تبصره، نامه های فنی در اوزان شعری و مکاتب فلسفی و سیاسی، فرهنگ روجا و واژه نامه تبری در اشعار نیما و پنج مقاله دیگر است.
به گفته یوشیج سومین اثر در دست انتشار مجموعه نامه های نیما و نامه های به عالیه است و چهارمین اثر هم دیوان رباعیات نیماست که شامل دو هزار رباعی می شود.
فرزند نیما یوشیج تصریح کرد: نیما بر فراز قله سخت سر شعر و ادبیات این سرزمین بر جای برحقش لمیده است و دست هیچ یک از معاصرین او حتی بر دامنه سرسبز این کوه استوار نرسیده است. نیما از سرزمین مازندران برخاست و از ستیغ سترگ کوه های یوش طلوع کرد.
او ضمن اشاره به دغدغه مندی های اجتماعی نیما و نقشی که در ادبیات معاصر ایران ایفا کرد، اضافه کرد: آیا این چنین بی حرمتی بر او و مزارش که مورد سودجویی قرار گرفته رواست؟ ای کاش ما هم به مانند اهالی غیور آذربایجان نسبت به نخبگان خود تعصب داشتیم و بی تفاوت نبودیم. نیمای بزرگ افتخار ما مردم مازندران است.
فرزند نیما تصریح کرد: برای برگزاری و رونمایی دو کتاب به چاپ رسیده اخیر از خانه هنرمندان ساری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مازندران سپاسگزارم. از علی دهباشی که در اشاعه فرهنگ و بزرگداشت مشاهیر فرهنگی و ادبی این سرزمین می کوشد سپاسگزارم. برگزاری شبهای بخارا یادآور تلاشهای خیلی از فرهیختگان این سرزمین بود.
وی اظهار داشت: از افرادی که در فراهم آوردن دیوان روجا من را یاری کردند و پژوهشی هم درباره روجا داشتند سپاسگزارم؛ آقای منصور علی اصغری با انتشار کتاب «نیمای تبری»، آقای «عادل جهان آرای» با انتشار کتاب ۵۰۰ روز با نیما و آقای محمد سولده بابت بازنویسی و آوانگاری و آقای آرش انجم روز شاعر که در شناسایی اسامی و اماکن من را یاری کرد.
جغرافیای فرهنگی در اشعار نیما
ایرج صادقی استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات هم در این مراسم به بیان مختصری از جغرافیای فرهنگی در اشعار نیما پرداخت و اظهار نمود: نیما با تغییر در ساختار و محتوای شعر فارسی به اجتماع نزدیک شد که این نزدیک شدن به اجتماع از معبر فرهنگ گذشت.
وی اضافه کرد: جغرافیای فرهنگی یعنی بررسی ارتباط انسان با محیط، مکان، زمان، انسان و رفتار که این جغرافیای فرهنگی در نیما بیشتر رنگ بومی دارد. در جغرافیای فرهنگی نیما چربش زمان مادری را می بینیم، چون این واژه ها را در اشعار فارسی به کار برد. بنابراین در شعر فارسی نیما رنگ بومی را برجسته می بینید.
صادقی تصریح کرد: او با جغرافیایی که خلق کرد از معبر فرهنگ به اجتماعات و انسان رسید. جغرافیای فرهنگی در دو دسته عینی و ذهنی قابل بررسی است. جغرافیای فرهنگی عینی با سازه های بومی، نامهای مازنی و جغرافیای فرهنگی ذهنی با باورها، واژه های بومی، نام درختان و نام حیوانات در اشعار نیما دیده می شود.
این پژوهشگر ادبیات خاطرنشان کرد: نیما با واژگان و باورهای تبری چشم اندازهای ما را تغییر داد. او برای بوم و جامعه از همین زبان نماد و رمزگان می سازد تا به اجتماعیات و مفاهیم جامعه شناسی نزدیک شود. داروگ یک واژه اصلی مازنی با مفهوم بومی است که آنرا به رمز و نمادی از آزادی تبدیل کرد.
صادقی اظهار نمود: نیما با آثارش به ما می گوید پیش از این که به اجتماعیات برسیم باید به فرهنگ برسیم. او دغدغه فرهنگ بومی را دارد. به برادرش سفارش می کند تاریخ تبری و دیوان امیر پازواری را بخواند. پس از این مسائل بومی به مسائل اجتماعی می رسد. ما زمانی به نیما پی می بریم که با اقلیم و فرهنگ بومی اش آشنا باشبم.
در این مراسم دکتر سیده بتول آقامیری استاد دانشگاه و نیماپژوه هم به تشریح مختصری از پژوهش روابط بین متنی منظومه مانلی نیما و داستان پادشاه سیاه پوش و همینطور اثرپذیری نیما از آثار نظامی و ادبیات کلاسیک پرداخت.
منبع: javidsho.ir
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب