در یك مطالعه بررسی شد؛
چگونگی افزایش ماندگاری پزشکان در مناطق محروم بر مبنای تجربه کشورها
جاوید شو: به گزارش جاوید شو، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با انجام یک مطالعه نگاههای کشورهای مختلف برای حفظ پزشکان در مناطق محروم و روستایی را مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش جاوید شو به نقل از ایسنا، دسترسی به خدمات سلامت یکی از مؤلفه های اصلی کیفیت مراقبت های سلامت است و فقدان دسترسی امکان دارد استفاده از خدمات سلامت را محدود و توزیع نابرابر سلامت را تشدید کند.
توزیع ناعادلانه کارکنان سلامت مانند پزشکان می تواند افزایش دستیابی به پوشش همگانی سلامت را به دنبال داشته باشد. بنابراین توزیع ناعادلانه کارکنان سلامت در مناطق مختلف تقریبا در همه کشورها همچون کشورهای با درآمد پایین یک نگرانی و یک مانع کلیدی برای عرضه خدمات بهداشتی است.
در مناطق روستایی و دورافتاده دسترسی نداشتن به کارکنان سلامت اغلب منجر به مرگ و میر نسبتاً بالا، رجوع ساکنان روستایی به مراکز شهری و در نتیجه ازدحام بیش از اندازه و افزایش هزینه ها در بیمارستان های شهری می شود. همینطور افزایش تعداد کارکنان سلامت در مناطق و مراکز شهری بهره وری ناکافی پرسنل و افزایش مهاجرت آنها را به دنبال خواهد داشت.
به همین دلیل مشکل جذب و نگهداری پزشکان در مناطق روستایی و دورافتاده در اغلب کشورها وجود دارد. در حقیقت، توزیع جغرافیایی پزشکان در مناطق مختلف به صورت ناعادلانه است و جمعیت روستایی تنها بوسیله ی یک چهارم پزشکان و کم تر از یک سوم پرستاران جهان خدمات دریافت می کنند.
در ایران توزیع کارکنان سلامت بین استان ها و درون استان ها بخصوص در مناطق محروم و توسعه نیافته نابرابر است و بر مبنای مطالعات انجام شده، مناطق مختلف در کشور از کمبود و توزیع نامناسب پزشکان متخصص رنج می برند و این کمبود در مناطق محروم و دورافتاده از شهرها بسیار بیشتر است.
در سالهای اخیر پژوهش های مختلفی در مورد راهکارهای مؤثر برای رفع کمبود کارکنان بهداشتی در مناطق دورافتاده و روستایی انجام شده است. باآنکه ایران در این حوزه پیشرفت هایی داشته، ولی همچنان با کمبود و توزیع نامتناسب پزشکان مواجه می باشد.
با توجه به اهمیت این مورد پژوهشگران مدیریت، سیاستگذاری و اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران با انجام یک مطالعه نگاههای کشورهای مختلف برای حفظ پزشکان در مناطق محروم و روستایی را مورد بررسی قرار دادند.
پژوهشگران در این مطالعه مروری نظام مند، تمامی متون در این حوزه را که مابین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۲ منتشرشده بودند، در پایگاه های الکترونیکی بین المللی و فارسی، بررسی و مقالات مرتبط را استخراج کردند. بعد از بررسی مقالات ۱۸ مقاله که استانداردهای لازم را داشتند، جهت بررسی بیشتر انتخاب شدند.
رویکردهای مختلفی که در این مقالات برای جذب و حفظ پزشکان در مناطق محروم مورد استفاده قرار گرفته بود، در چهار طبقه «رویکردهای آموزشی»، «تنظیم و مقررات»، «انگیزشی» و «حمایت های شغلی و حرفه ای» تقسیم شد.
رویکردهای آموزشی شامل تجربه و گذراندن بخشی از دوره آموزشی در مناطق روستایی در خلال دوره تحصیلی پزشکان، عرضه واحدهای درسی در رابطه با عرضه خدمات در مراکز بهداشتی و درمانی روستایی در کوریکولوم های آموزشی دانشجویان پزشکی، برگزاری دوره های تخصصی و تکمیلی پزشکی در رابطه با عرضه خدمات در مناطق روستایی و انتخاب دانشجویان پزشکی با پیشینه روستایی بوده است.
نگاههای تنظیمی و مقرراتی مورد استفاده، شامل خدمت الزامی در مناطق روستایی و محروم برای افرادی که با پیشینه روستایی و با سهمیه مناطق محروم پذیرفته شده اند، پذیرش دانشجویان در حال تحصیل در خارج از کشور منوط بر خدمت در مناطق محروم است. در بحث انگیزه، کشورها بیشتر از مداخلات مالی همچون افزایش درآمد، مزایای بازنشستگی و اعطای وام های مختلف و بورسیه تحصیلی برای جذب پزشکان بهره برده اند.
حمایت های شخصی و حرفه ای هم به مداخلاتی برمی گردد که شامل فراهم کردن ارتقای شغلی، دسترسی به تجهیزات و داروهای مورد نیاز، دسترسی به سایر کارکنان تخصصی، فناوری های پزشکی از راه دور، اعطای مرخصی ویژه به شاغلین در روستاها، در اختیار گذاشتن امکانات رفاهی مجانی و اجازه به انجام کار در قسمت خصوصی و قراردادهای انعطاف پذیر است.
بررسی مقالات نشان داد که مداخلات موفق اجرا شده، بیشتر در ارتباط با نگاههای آموزشی است. این رویکردها شامل انتخاب دانشجویان پزشکی بومی، عرضه سرفصل های در رابطه با کار در مناطق محروم و روستایی و برگزاری دوره های آموزشی در این مناطق است.
بر اساس یافته های این پژوهش؛ افرادی که در طول دوره تحصیلی واحدها و دروس در ارتباط با ارائه ی خدمت در مناطق روستایی را گذرانده یا در طول کارآموزی و کارورزی در بیمارستان های این مناطق بودند، زمان بیشتری را در این مناطق خدمت کرده اند.
همچنین نتایج نشان داد که بیشتر کشورها از تلفیقی از مداخلات مختلف برای جذب و حفظ پزشکان در مناطق محروم بهره برده اند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ باید به این نکته توجه داشت که اجرای اثربخش این استراتژی ها تا حد زیادی متاثر از عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
در انجام این تحقیق زهرا اسدی پیری و ابراهیم جعفری پوپان؛ پژوهشگران گروه مدیریت، سیاستگذاری و اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه، زمستان ۱۴۰۱ به صورت مقاله علمی با عنوان «تجربیات کشورها در به کارگیری و حفظ پزشکان در مناطق محروم: مرور نظام مند شواهد» در مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انتشار یافته است.
منبع: جاوید شو
این پست جاوید شو را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب